Niedopałki są jednym z największych trucicieli rzek; rusza akcja „Myślę, czuję, nie petuję”

Według Światowej Organizacji Zdrowia - jak podkreśli twórcy akcji - w Polsce rocznie wypalamy około 40 mld papierosów. Większość niedopałków – aż 26 mld – zamiast do kosza, trafia do środowiska, z czego, według szacunków, w całej Polsce do środowiska wodnego trafia blisko 9 mld niedopałków rocznie.

W sobotę w Poznaniu zainaugurowana zostanie akcja, która ma uwrażliwić na ten temat i uzmysłowić społeczeństwu skalę problemu. Międzypokoleniowe zespoły wolontariuszy - seniorzy skupieni wokół poznańskiej Fundacji Młyn Wsparcia oraz młodzież - ruszą na nadwarciańskie bulwary, aby rozdawać palaczom tzw. „kiepełka” - popielniczki wielorazowego użycia, zachęcając ich do refleksji i dbałości o środowisko naturalne.

- Seniorzy doskonale wiedzą, jak piękna potrafi być Warta. Pamiętają jej czyste wody sprzed lat, kiedy działały w Poznaniu kąpieliska rzeczne. Patrzą na Wartę jak na starego przyjaciela i nie chcą, by zatruwały ją niedopałki – podkreśliła Iga Malinowska z Fundacji Młyn Wsparcia.

Twórcy akcji - Fundacja Młyn Wsparcia we współpracy z poznańską agencją Flower Power - podkreślają, że pety są źródłem wielu toksycznych substancji kumulujących się w filtrze w czasie palenia, a także mikroplastiku, którego nie są w stanie w 100 proc. przechwycić oczyszczalnie ścieków. Trafia on zatem wprost do naszych organizmów i do przygotowywanej przez nas wszystkich żywności.

„Jednakże nawet te niedopałki, które nie trafiają wprost do wody, zatruwają glebę, a toksyczne substancje (m.in. formaldehyd, nikotyna, arsen, ołów, miedź, chrom, kadm i różne węglowodory poliaromatyczne) oraz mikroplastik prędzej czy później przedostaną się do wód gruntowych. A ponieważ woda w przyrodzie nieustannie krąży - wszystko, co wyrzucimy, w większym lub mniejszym stopniu wróci do nas pod różnymi postaciami: żywności, deszczu, wody” – wskazują organizatorzy akcji.

Dodają, że z badań naukowych wynika, iż „jeden rzucony do wody niedopałek, potrafi zatruć litr rzeki w stopniu śmiertelnym dla ryb; filtr papierosa okazuje się znacznie groźniejszy dla życia zwierząt niż plastikowe butelki, które są popularnym symbolem zanieczyszczenia środowiska”.

Akcji rozdawania wielorazowych popielniczek kieszonkowych towarzyszyć będzie program edukacyjny. Łącznie w ręce poznańskich palaczy trafi ponad 15 tys. popielniczek. Akcja będzie prowadzona w kolejne weekendy począwszy od soboty, 13 września do początku października.

Specjalnie z okazji tej akcji powstał też teledysk hip-hopowy z piosenką opowiadającą o przedsięwzięciu i zachęcającą do rzucenia palenia. Jest w niej zawarty również i apel: „Nie rób poruty, myślisz: to nie moja sprawa. Warta to rzecz wspólna – nie zabawa!”

- Nie możemy liczyć tylko na kulturę osobistą palaczy, dlatego chcemy im zaproponować efektywne wsparcie – przekazała PAP Zofia Kwiatkowska z agencji FlowerPower.

- Wzorem organizatorów masowych wydarzeń muzycznych w Europie Zachodniej rozdamy palaczom „kiepełka”, wielorazowe popielniczki w postaci tzw. preform, a więc plastykowych probówek zaopatrzonych w nakrętkę odcinającą dopływ powietrza i wywołującą natychmiastowe wygaszenie niedopałka. Popielniczkę taką można później wielokrotnie używać przez bardzo długi czas, każdorazowo opróżniając z petów do odpowiedniego kosza na odpadki zmieszane – zaznaczyła.

Według danych przekazanych przez twórców akcji, w latach 2013–2019 niedopałki papierosów były najczęściej spotykanymi śmieciami na europejskich plażach; stanowiły one 21 proc. wszystkich śmieci. Na kolejnych miejscach znalazły się: kawałki plastiku o długości od 2,5 cm do 50 cm (8 proc.), pokrywki do napojów (5 proc.), kawałki styropianu o długości od 2,5 cm do 50 cm (5 proc.). Na kolejnych miejscach znalazły się m.in. opakowania po chipsach/słodyczach (4 proc.), torby na zakupy (3 proc.), zaś inne śmieci – nie przypisane w badaniu do żadnej z kategorii - stanowiły 40 proc.

Organizatorzy akcji podali, że szacunki wskazujące, że do polskich wód trafia rocznie niemal 9 miliardów niedopałków papierosów, opierają się na danych globalnych i proporcjach krajowych. Na świecie wyrzucanych jest co roku ok. 4,5 biliona niedopałków, z czego – według ONZ i WWF – nawet 30–40 proc. odpadów zbieranych z plaż i akwenów to właśnie filtry papierosowe.

„W Polsce wypala się rocznie ok. 40 miliardów papierosów. Zakładając, że około 2/3 niedopałków nie trafia do kosza, lecz do środowiska, oraz że 30 proc. z nich – tak jak w badaniach globalnych – kończy w wodzie, otrzymujemy liczbę rzędu 8–9 miliardów. To właśnie ta proporcja pozwala mówić o skali problemu w polskich rzekach, jeziorach i Bałtyku” – wskazali organizatorzy akcji. (PAP)

ajw/ bar/