Usprawnienia ułatwiają zatrudnienie i awans w pracy osobom z niepełnosprawnościami

Autorzy opublikowanego we wtorek raportu „Pracodawca na tak – racjonalne usprawnienia w pracy dla osób z niepełnosprawnościami” podkreślili, że racjonalne usprawnienia ułatwiają zatrudnienie, awans i pracę w zawodzie osobom z niepełnosprawnościami i zarazem zwiększają ich produktywność na równi z innymi pracownikami bez obciążenia dla pracodawcy.

Racjonalnymi usprawnieniami mogą być np.: elastyczny czas pracy, praca zdalna, ergonomiczne stanowisko czy spokojniejsze miejsce do pracy. Potrzeby takich usprawnień powinny być zgłoszone przez osobę z niepełnosprawnością, a ich niewdrożenie bez podania przyczyn stanowi naruszenie zasady równego traktowania i może być jednym z przejawów dyskryminacji.

Badanie wykazało, że nadal mało pracowników prosi o racjonalne usprawnienia, a głównym powodem jest brak wiedzy o takiej możliwości i strach przed reakcją otoczenia. Ponad połowa pracodawców, którzy mają doświadczenia we współpracy z osobami z niepełnosprawnościami i blisko 72 proc. pracowników z niepełnosprawnościami nie ma wiedzy o racjonalnych usprawnieniach.

Problemem jest również brak odpowiedniej komunikacji ze strony osób potrzebujących usprawnień w pracy. Tylko 41 proc. respondentów kiedykolwiek zwróciło się do pracodawców z prośbą o usprawnienia. W opinii autorów raportu obie strony rynku pracy potrzebują odpowiedniej edukacji, aby mogły sprawniej współpracować.

„W dzisiejszym świecie, gdzie różnorodność, także na rynku pracy, jest faktem, traktowanie wszystkich osób w ten sam sposób nie jest wystarczające do wyrównywania szans. Do każdego pracownika trzeba podejść indywidualnie. Tutaj z pomocą przychodzą racjonalne usprawnienia, które wciąż są pojęciem obcym na rynku pracy” – powiedziała we wtorek prezeska Fundacji TAKpełnosprawni Agata Robińska.

Autorzy raportu podkreślili, że racjonalne usprawnienia, wbrew powszechnym obawom, nie zawsze wymagają od pracodawców dużych nakładów finansowych. W przypadku konieczności poniesienia kosztów pracodawca ma możliwość pozyskania środków m.in. na wyposażenie stanowiska pracy czy przystosowanie go do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Wśród najczęściej wdrażanych racjonalnych usprawnień pracodawcy wymienili m.in.: elastyczny czas pracy, pracę na część etatu, dostosowany zakres obowiązków oraz dostępność architektoniczna. Z kolei ankietowani pracownicy wśród najczęściej spotykanych usprawnień organizacyjnych wskazywali: elastyczny czas pracy, pracę zdalną, ergonomiczne stanowisko czy spokojniejsze miejsce do pracy.

"Nie ma uniwersalnych rozwiązań pasujących do każdej organizacji. Racjonalne usprawnienia powinny być przede wszystkim dopasowane do charakteru danej firmy oraz oczekiwań jej pracowników, a to z kolei wymaga otwartego dialogu pomiędzy pracodawcą a osobami ze zróżnicowanymi potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności. Ale warto podjęć ten wysiłek. Dopasowanie miejsca pracy do różnorodnych potrzeb przekłada się bezpośrednio na większą produktywność zespołu, mniejszą rotację pracowników czy szerszy dostęp do nowych talentów" – przekazali autorzy raportu.

W badaniu udział wzięło ponad 120 zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami pracodawców różnej wielkości. Swoimi spostrzeżeniami podzieliło się także blisko pół tysiąca osób z niepełnosprawnościami zarówno aktywnych na rynku pracy, jak i zamierzających podjąć pracę.

Fundacja TAKpełnosprawni promuje zatrudnienie i inkluzję osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy.

Badanie wspierała agencja badawcza SW Research. Patronat honorowy nad projektem objęła ambasada Stanów Zjednoczonych. PAP jest jego patronem medialnym. (PAP)

rpo/ joz/